Młodsze pokolenie wybiera oddzielne rachunki
Większość Polaków preferuje partnerski model zarządzania domowym budżetem, wynika z badań Visa Europe; młodsze pokolenie coraz częściej wybiera oddzielne rachunki.
Polacy preferują partnerski model zarządzania rodzinnym budżetem i
wspólne konto bankowe, choć daje się zauważyć nowy trend wśród
młodszych osób oraz małżeństw z mniejszym stażem – wynika z badania
zrealizowanego na zlecenie organizacji Visa Europe. Podstawowa część
budżetów domowych jest przeznaczana na stałe i konieczne wydatki
związane z życiem i utrzymaniem domu. Na szeroko rozumiane przyjemności
Polacy wydają średnio 9% budżetu domowego.
Badanie zrealizowane przez instytut badawczy RI Pentor obejmowało dwie
części: jakościową (wywiady grupowe, FGI) oraz ilościową (1019 wywiadów
osobistych, CAPI, w całej Polsce). Badanie ilościowe wskazuje, że
największy procent wydatków gospodarstw domowych stanowią zakupy
spożywcze, opłaty za przejazdy i konieczne zakupy domowe – średnio jest
to ok. 32% wszystkich wydatków. Rachunki związane z utrzymaniem domu, w
tym opłaty średnio stanowią około 30% łącznych wydatków, wydatki na
przyjemności (drobne zakupy, wyjazdy, kultura – kino, teatr, hobby,
itp.) 9% a wydatki na dzieci / szkołę 8,5%.
Badanie jakościowe pokazało, że w polskich rodzinach istnieją
różne modele zarządzania domowym budżetem. Model, który można nazwać
„wspólna kasa” dominuje wśród starszych respondentów i małżeństw z
dłuższym stażem – w takiej rodzinie jest jedno, najczęściej wspólne
konto bankowe, na które przelewane są wszystkie zarobione pieniądze.
„Taki system zarządzania budżetem rodzinnym można uznać za bezpośrednią
kontynuację tradycyjnego modelu, w którym mężczyzna wszystkie zarobione
przez siebie środki oddawał do dyspozycji żony zajmującej się domem” –
wyjaśnia Eugeniusz Śmiłowski, prezes instytutu badawczego RI Pentor,
który przeprowadził badanie na zlecenie Visa Europe.
„Oddzielne rachunki” to model najczęściej przyjmowany przez młode osoby
i małżeństwa o krótkim stażu. Małżonkowie dysponują własnymi kontami
bankowymi i zazwyczaj dzielą się kosztami utrzymania – jedna osoba
opłaca rachunki i inne stałe zobowiązania, a druga pokrywa koszt
bieżących zakupów do domu. Reszta środków jest z reguły wydawana na
własne potrzeby (zakup odzieży, kosmetyków, przyjemności), zaś przy
większych wydatkach i zakupach (np. meble, samochód, wczasy)
małżonkowie partycypują wspólnie w zależności od osiąganych dochodów.
Spośród osób, które mieszkają razem z partnerem lub partnerką wspólne
konto posiada co trzecia (30%) osoba, wynika z badania zleconego przez
Visa Europe. 16% respondentów twierdzi, że oboje mają oddzielne konta
bez dostępu do konta partnera. Natomiast blisko jedna czwarta (23%)
twierdzi, że tylko jedno z partnerów ma konto. 8% respondentów
deklaruje, że ma oddzielne konta, ale ma z partnerem dostęp do nich
nawzajem; tak jest np. w rodzinie znanego aktora Radosława Pazury.
Zdecydowana większość badanych twierdzi, że wspólnie podejmuje decyzje
dotyczące zakupów. W przypadku poważniejszych zakupów blisko trzy
czwarte (73%) podejmuje decyzje razem. W odniesieniu do wydatków
dokonywanych dla przyjemności wspólnie podejmuje decyzje 68% badanych.
Nawet w przypadku dokonywania drobnych, codziennych zakupów blisko
połowa (47%) twierdzi, że decyzje są podejmowane wspólnie, podczas gdy
w 44% przypadków są one podejmowane przez jednego z partnerów.
Podobnie jest w przypadku finansowania wydatków. Zdecydowana
większość deklaruje, że wspólnie finansuje wydatki domowe. 66% wspólnie
finansuje wydatki związane z utrzymaniem domu; 64% deklaruje, że
wspólnie finansuje rachunki za telefon i Internet oraz za codzienne,
drobne zakupy a 69% twierdzi, że wspólnie finansuje poważniejsze zakupy
(takie jak sprzęt AGD/RTV, meble, czy samochód itp.).
Jak deklaruje Radosław Pazura w jego rodzinie decyzje są
podejmowane wspólnie i nie ma takiego podziału, żeby któreś z małżonków
wyłącznie odpowiadało za jakąś sferę życia. „W większości spraw
ustalamy wspólnie co kupujemy i co kto ma zrobić. A tym bardziej w
odniesieniu do większych zakupów – wspólna narada i wspólna decyzja” –
mówi Radosław Pazura. „Finansujemy wszystko ze wspólnych zarobków. Jak
to w rodzinie.”
W badaniu zleconym przez Visa Europe ze stwierdzeniem, że respondent
gotów byłby zaciągnąć pożyczkę żeby mieć rzecz, która mu się bardzo
podoba w bardziej lub mniej zdecydowany sposób zgodziło się 30%
respondentów.
„Szybko rosnąca w Polsce popularność kredytowych kart Visa,
których liczba przekroczyła już 3,4 mln, świadczy o zapotrzebowaniu na
odnawialny kredyt konsumpcyjny i rosnącej wiedzy o wykorzystaniu tych
kart w zarządzaniu finansami osobistymi pod warunkiem racjonalnego
posługiwania się nimi” – stwierdziła Małgorzata O’Shaughnessy, dyrektor
generalna organizacji Visa Europe.
Badanie jakościowe wykazało, że w większości rodziny starają się
rozsądnie gospodarować posiadanymi środkami i priorytetowo są
traktowane wydatki związane z utrzymaniem domu, „życiem” oraz
wychowaniem dzieci. Małżonkowie, nawet jeśli dysponują własnymi
środkami i oddzielnymi kontami, w pierwszej kolejności biorą pod uwagę
potrzeby całej rodziny i z tego względu ostrożniej dokonują wydatków na
własne przyjemności lub zainteresowania.
„Na podstawie przeprowadzonego badania jakościowego można stwierdzić,
że w większości rodzin obowiązuje ścisły podział obowiązków – jedna
osoba zajmuje się opłacaniem rachunków, a za zakupy związane z bieżącym
utrzymaniem domu jest odpowiedzialny inny członek rodziny” – mówi
Eugeniusz Śmiłowski, prezes RI Pentor. Najczęściej rachunkami i stałymi
opłatami, coraz częściej regulowanymi za pomocą przelewów
internetowych, zajmuje się mężczyzna, co jest tłumaczone głównie
mniejszymi kompetencjami technicznymi kobiet. W przypadku bieżących
wydatków i drobnych zakupów decyzyjność najczęściej spoczywa w rękach
osoby za nie odpowiedzialnej (np. kobieta decyduje o zakupach
spożywczych, mężczyzna o wydatkach związanych z utrzymaniem samochodu).
Większe inwestycje są z reguły ustalane i planowane wspólnie. Jednak i
w takich przypadkach najczęściej wspólnie jest ustalana tylko ogólna
kwota przeznaczana na takie zakupy, a ostateczny wybór należy do osoby
bardziej kompetentnej w danej dziedzinie – przy czym podział jest
najczęściej stereotypowy, np. sprzęt AGD i meble są wybierane przez
kobietę, a samochód i sprzęt elektroniczny przez mężczyznę.
W przypadku „singli” mieszkających z rodzicami, ich decyzyjność
ogranicza się najczęściej do inwestycji i wydatków osobistych, które
pokrywają z własnych środków. Wszelkie inne ważne decyzje domowe są
zazwyczaj podejmowane przez rodziców.
ostatnia zmiana: 2011-11-05
poleca:
